بسم الله الرحمن الرحیم

نکات دستوری درس بخوانیم فارسی پایه ی چهارم ابتدایی

 

درس اول

نکته1-:منادا

اگراسم یاگروه اسمی موردخطاب ونداقرارگیردیابه بیان ساده ترآن راصدا

کنیم منادانامیده می شود.

درزبان فارسی منادابه صورتهای زیرظاهرمی شود.

1-باعلامت(برخی ازمناداهاباعلامت نداهمراه هستند)

علامتهای نداگاهی قبل ازمنادامی ایند.

مثال:

ای: درجمله ی        ای خدااین وصل راهجران مکن  

                                       

                                         ای =حرف ندا     خدا=منادا

                                               

یا:درجمله ی            یارب این نوگل خندان که سپردی به منش

                            

                          یا=حرف ندا           رب=منادا

 

ایها:درجمله ی        ایها الرسول بلغ......

                                                 

                                            ایها=حرف ندا   رسول=منادا

 

گاهی حرف ندابعدازمنادامی آید.

1-حافظا درکنج فقروخلوت شبهای تار  حافظ=منادا   ...ا=حرف ندا

2-بدون علامت:گاهی اسمی بدون علامت وباتغییرآهنگ موردخطاب قرارمی گیرد

سعدی،هنرنه پنجه ی مردم شکستن است.  سعدی=منادا

توخودحجاب خودی حافظ ازمیان برخیز   حافظ=منادا

پدرم گفت:عزیزم،خداازهمه تواناتر است.  عزیزم=منادا

گفتم:پدر،نزدیکترین جایی که خدارامیتوانم درآنجاببینم کجاست؟ پدر=منادا)(بدون علامت )

 

 

نکاته2-نشانه های جمع  

اسمی که بربیش از یکی دلالت کندجمع نامیده می شود.

کلمات را به شیوه های مختلف جمع می بندیم.

الف:فارسی:اگربه دنبال اسم نشانه های ها-ان بیاوریم آن کلمات جمع هستند.

مثلا ً:گلها-درختان

ب:عربی: جمع واژه های عربی به صورت های زیر به دست می آید.

1-نشانه های جمع سالم عبارتنداز:

                                                            ات=اطلاعات-مخابرات

                                                                  ین=مورخین-مسلمین 

                                                                  ون=مؤمنین-مسلمون                                                                       

ب:جمع مکسر(ازدرهم ریخته شدن شکل مفردبه دست می آید)

دوا-ادویه                 رجل-رجال

کتاب-کتب                اسیر-اسرا

ازجمع های غربی زمانی استفاده می شودکه مطمئن باشیم اصل کلمه عربی باشد

بنابراین این جمعهای زیرغلط است.

گزارشات-پیشنهادات- آزمایشات-بازرسین-اسانید-بساتین-دراویش-

نکته ی1=صفت

صفت کلمه ای است که در باره ی اسم توضیح می دهد. وبه همراه اسم می آید.

صفت براساس جای قرارگرفتن نسبت به موضوع به دو دسته تقسیم می شود:

1-اگرقبل از موصوف بیاید به آن صفت پیشین می گویند.

این    کلاس        چند    روز

صفت  موصوف         صفت   موصوف

 

اگرصفت بعدازموصوف بیایدبه آن صفت پسین می گویند.

کلاسٍ  خلوت                                     

موصوف      صفت  

تفاوت صفت پسین وصفت پیشین درکسره ای است که به صفت پسین اضافه

می شود.بین صفت پسین وموصوف کسره اضافه قرار می گیرد.به مجموعه ی موصوف،کسره ی اضافه وصفت ترکیب وصفی می گویند.

مردِ جوان=گروه وصفی           کتابِ خوب = ترکیب وصفی

 

 

گاهی جای صفت وموصوف عوض می شود،دراین حالت کسره اضافه می افتدو

به آن ترکیب وصفی مقلوب می گویند.

جوان مرد        ترکیب وصفی مقلوب

پزشک جوان مردی بیمار رامعاینه کرد.

نکته ی2-صفت سنجشی

مطلق:گاهی بدون انکه که بخواهیم سنجش وبرتری موصوفی را بیان کنیم

برای آن صفت می آوریم وبه آن صفت مطلق می گویند.

کلاس ِ خلوت

موصوف    صفت

تفضیلی:گاهی دوموصوف رادر یک ویژگی با یکدیگرمی سنجیم ویکی رابر

دیگری ترجیح می دهیم ودرآن حالت صفت تفضیلی (برتر)ساخته ایم .

کلاس خلوت تر

موصوف   صفت تفضیلی

صفت عالی:(برترین)گاهی یک موصوفراباموصوفهای دیگرمقایسه می کنیم

وآن رابرهمه در یک ویژگی برتری می دهیم،به آن صفت عالی یابرترین می گوییم

خلوت ترین کلاس

صفت عالی        موصوف

صفت عالی جزء صفت های پسین است،اماصفت های مطلق وتفضیلی صفت پیشین هستند.

نکته: نه تنها.......بلکه......

گاهی در دو جمله پی درپی ازقیدهای نه تنها وبلکه استفاده می شوددراین حالت

بایدمفهوم جمله اول ودوم بایکدیگراختلاف داشته باشند.

(ص)مریم نه تنها قالی می بافدبلکه پرستارهم است.

(غ)رضانه تنهاتنبل است بلکه زرنگ هم است.

درس سوم

1-ای کاش.....

اگر درجمله ای ازقیدآرزو ای کاش استفاده کنیم، فعل آن دروجه التزامی است.

اخباری        آمد            التزامی       شاید بیاید

ای کاش حسین به مدرسه بیاید.

2-تبدیل گفتاربه نوشتار (برخی ازجمله های گفتاری را با تغییراتی می توان به

صورت نوشتاری نوشت)        میشه                         می شود

جمله های گفتاری معمولا ً کلمات کوتاه وبه هم ریخته است.

 

درس چهارم:

نکته ی1-فعل:جزءاصلی جمله است که در قسمت گزاره می آید.بدون فعل معمولا ً جمله معنی ندارد.

(جمله ی ناقص)ما دانشجویان رشتــــــــه ی ابــتدایی.....

برخی از جمله ها فقط از فعل تشکیل شده اند .مانند رفتم،  گفت،  بنویس،

گاهی برخی از جمله ها فعلشان حذف شده است ولی معنای روشنی دارند.(جمله ی استثنایی زبان)

1-مانند -ــــدستها بالا     2- توقف ممنوع     3-ساکت  

 

نکته ی2-قافیه:کلمات در پایان مصراعها یا بیت های شعر می آید ودر یک یا چند حرف با هم اشتراک دارند ،این کلمات قافیه نامیده می شوند .

 

 سینه خواهم شرحه شرحه از فراق         تابگویم شرح درد اشتیــــاق   دلم بی وصل تو شادی مبینـــاد        به غیراز محنت آزادی مبیناد خراب آباددل بی مـــــــقدم تــو         الـــهی هـــرگز آبادی مبینــاد

(شادی-آزادی –آبادی )هم قافیه

در پایان دو بیت هم قافیه می آیدودر بعضی از شعرها در پایان مصراعها

 می آید.

اگر بعد از قافیه کلمه یاکلماتی که ازنظر لفظ و معنی تکرارشوند به آنها ردیف می گویند. برخی از شعرها ردیف دارند .

آتش عشق است این بانگ نای ونیست باد   هــــرکه این آتـــش ندارد نیست باد

لفظ مثل هم ولی با معنای متفاوت،در این حالت قافیه هستند و ردیف نیستند.

نکته 2- به کار بردن (،)کما –درنگ نما

در بعضی از جمله ها چند کلمه با هم دارای یک نقش دستوری هستند .معمولا ً بیناین کلمات « و»به کار می رود.اما چون تکرار حرف « و»به زیبایی جمله تطمه می زند دو مورد آخر بین آنها از « ،»استفاده می کنیم .

مریم ،زهرا، منیژه،گلی و زیبا کلاس اول هستند.

مولوی شاعر،نویسنده،عارف،ومتکلم زمان خود بود.    

 

 

 

درس پنجم(واژه های دو شکلی یا گونه های آزاد )

 

گاهی در زبان فارسی بعضی از واژه ها در گفتار و نوشتار به دو شکل به کـار می رود و هر دو شکل آن نیز درست است .به آن واژه های دو شکلی میگویند.

آیینه= آینه       دکمه =تکمه       دشک=تشک       بادمجان=بادنجان

 

درس ششم

1-فرایند ابدال :جریانهای مداومی در زبان رخ می دهد که گاهی باعث تغیــــیر صدایی به صدای دیگر می شود .به این مجموعه جریانات فرایند ابدال می گویند .

ابدال گاهی درنوشتار هم صورت می گیرد .

مانند:  سپید=سفید       پارس= فارس      اسپ= اسب  

بعضی از ابدال ها در شکل گفتاری درست می با شند .

 مانند:     شنبه= شمبه    پنبه= پمبه     سنباده= سمباده       انبار =امبا ر

زمانی که « ن » ساکن قبل از « ب » قرار گیرد تبدیل به « م » می شود .

گاهی ابدال در مصوتها صورت می گیرد .

مثلا ً : فعلهایی نظیر بخُور ، بُدو، به جای کسره ضمه گرفته اند .

بِنویس=بِ+نویس    سلاح= سلیح   مزاح= مزیح

2-فرایند کاهش

دربعضی از واژه ها بر اساس یک قاعده زبان شناسی به نام کم کوشی یک یا  

 چند صدا حذف می شود،بعضی از حذفها به مرور زما ن وارد شده است.

مانند:   خشایشی ـــ شاه

اما بعضی از کاهشها فقط در زبان گفتار انجام می گیرددرنوشتار باید شکل اصلی آنها نوشته شود . 

 مانند: دست ــــــ دس       دستمال ـــــ دسمال     ماست ــــ ماس

        دستبندــــ دسبند       قندشکن ــ قن شکن    دوست ــ دوس

فرایندکاهش در هجاهای کشیده پدید می آید وآخرین صامت حذف می شود .

هجا کشیده :                صامت +مصوت+ صامت  + صامت (حذف می شود)

                               د        +  و       + س       +  ت   

                              ق         + َ          + ن         + د  

 

 

 

 

 

ابدال ـــَ به ــــُ

 


   عزیِزُم سوزه،شیرینُم سوزه                

            سبزه

                                               دس به دسمــالُم نزن،دلـم می لرزه      

                                             کاهش    کاهش        ابدال ـَ 

                                                         ابدال ـَ          

 

نکته 3-کاربرد نشانه ی کاما برای پرهیز از اشتباه

اگر دربعضی از جمله های فارسی کاما را نگذاریم جمله دو معنا می دهد ،چنین جملاتی دارای عیب کژتابی هستنددر حالی که نویسنده یک معنای دیگری رادر نظر داشته است .

                           عـمـو رضا آمد                                                     

                                                                      عمو،رضا آمد.

                                                                                            

                                                                    عمو رضا،آمد.

(مارابطه با آمریکا رامی خواهیم چه کنیم؟

                                                                         ما رابطه با آمریکا رامیخواهیم،چه کنیم؟

                                                                                                                                                                            

                                                                             ما رابطه با آمریکا رامی خواهیم ،چه کنیم؟

درس هفتم:

نکته 1- کنایه:عبارتست از جمله یا عبارتی که معنای ظاهری آن مورد نظر نیست،بلکه معنای پنهان آن مورد نظر است.

مانند :  1-پنبه را از گوشتان بیرون بیاورید.(معنای دوم =توجه کردن)

          2-ممه را لولو برد .(از……خبری نیست)

درس هشتم:

نکته ی1- تشدیددر واژه های مضاعف:به واژه هایی گفته می شودکه دو حرف اصلی آنها شبیه هم باشند که معمولاً یکی از آنها را می نویسیم وعلامت تشدید را می گذاریم. اگر واژه ی مضاعفی دو حرف آخرش شبیه به هم باشند در زبان فارسی اگر کلمه را تنهایی به کار ببریم یا بعد از آن مصوتی نیاوریم تشدید نمی گیرد . ولی اگر بعد از آن مصوتی بیاید باید علامت تشدید بگذاریم .

حق-خط-قد-سن-(دراین حالت کلمه تشدید نمی گیرد)

1-حق بگویید اگرچه به زیان شما باشد.

 

 

1-خط ّ من قشنگ است.      (در این حا لت تشدید می گیرد)

2-سن ّ اوچقدر زیاد است.

نکته ی2- (بندیا پارگراف)

نوشته رامعمولا ً از نظر موضوعی در ذهن خود تقسیم بندی می کنیم،هر بخشی رادر یک بند یا پارگراف می گذاریم .سطر اول بندها به اندازه ی یک کلمه تو رفتگی دارد.

               ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

     ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ           (چگونگی نوشتن یک بند)

     ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

     ــــــــــــــــــــــــ .

درس نهم :

1-شخصیّت بخشی(جان بخشی)

دربعضی از جمله ها ویژگیهای مربوط به انسان را به غیر از انسان می دهیم یااندامهای بدن انسان را به این موجودات نسبت می دهیم، به این کار جان بخشی می گویند.

              روزی آب تصمیم گرفت ،از لوله بیرون نیاید.(جان بخشی به آب)

             دهان غنچه ها ازتشنگی ترکید.(جان بخشی به غنچه)

2-فعل گذشته( ماضی ): اگرکاری در زمان گذشته انجام گیرد به آن فعل گذشته می گویند.

1-پرنده به آسمان پرواز کرد.            2-پرنده به آسمان پروازکرده بود.

درس یازدهم:

 1-فعل متعدی:

1-حسن آمد.                         2-حسن کتاب  را آورد.

اگر فعل به مفعول نیاز داشته باشدبه آن فعل متعدی می گویند .بعضی از فعلها به خودی خود متعدی هستندکه به آنها متعدی ذاتی می گویند.

مثال:خوردم،آوردی،دید

بعضی از فعلهای لازم را می توان به شیوه ی زیر متعدی کردبه آنها متعدی سببی می گویند.

دیر رسیدم ـــــ فعل لازم          برادرم را رسانیدم}      متعدی سببی

                                                    رساندم}

برای این منظور به آخربن مضارع (ان)یا(اند) اضافه می کنیم.

دوان-دوانید            پرید ــــــ پراند- پرانید

بعضی از فعلهای متعدی ذاتی را به روش  بالا  متعدی سببی می کنیم.

2-شکل کوتاه واژه ها        

درشعر و نثر قدیم گاهی ازکلمه ها یک یا چند صدا حذف می شودوآن را به شکل کوتاه

 یا مخفف می گوییم .

سیاه ــ سیه         گاه- گه         کوه- که           ماه – مه          راه- ره 

روباه- روبه        کاه – که

 

درس دوازدهم

نکته ی1-قید تقریب:

کلماتی نظیرتقریبا ً،حدودا ً،درحدود،نزدیک به،قید تقریب نامیده می شوند.

اگر در جمله ای به کار روند موضوع بعد از آنها صد در صد درست نیست.

  1-تقریبا ً ترم تمام شد.        2-نز دیک به پنجاه را زدم.

نکته ی2- ماضی ساده :کاری که در زمان گذشته برای یک بار انجام می گرددوتمام می شود.  رفتم – بن ماضی+شناسه ی(م)    فقط فعل ماضی سوم شخص مفرد شناسه ندارد

نکته 3- ماضی استمراری

کاری که در زمان گذشته به صورت تکراری انجام می گیرد ماضی استمراری نام دارد. برای ساختن آن به ماضی ساده نشا نه ی (می ) اضافه می شود.

می رفتم –می رفتی –می رفت

درس سیزدهم:

نکته ی1-قید زمان:کلماتی که بیانگر زمان انجام گرفتن فعل هستند،قید زمان نامیده می شوند.

      

ســـــــحر آمدم به کویت ،به شکار رفته بودی

قید زمان

گاهی قید زمان با حرف اضافه همراه هست.

 

من ندانستم از اول که تو بی مهر و وفایی

               ح  قید

 

ازسر صبــــح ازل تاآخــــــــر شــــــام ابــــد

           قیــــــــــــد                                             دوستی و عشق بر یک عهد و میثاق بود

نکته ی 2-ماضی مستمر

کاری که درزمان گذشته در بین کار دیگری انجام می گیرد ماضی مستمر نام دارد .برای ساختن ماضی مستمر به اول فعل ماضی مستمر فعل کمکی –داشتم ،داشتی ،داشت،.....

اضافه می کنیم.

 

داشتـم می رفتم                داشـتی می رفتی            داشــت می رفت

داشتیم می رفتیم              داشتید می رفتید           داشتید می رفتــند

در بعضی از جمله ها بین دو جزء فعل ماضی مستمر کلمه یا کلماتی فاصله ایجاد می کند.

داشتم به رادیو گوش می دادم که برق رفت.

 

فعل مضارع مستمر:عملی که هم اکنون درحال انجام شدن است واین کار به صورت مستمرادامه دارد.    آفتاب داردطلوع می کند.    ماه رادارند می بینند.

 

 

درس چهاردهم:

نکته ی1-زمانی که شفاهی سخن می گوییم با تغییر کلام ،نوع جمله را به شنونده نشان می دهیم ولی در نوشتن با استفاده از نشانه های نگارشی ،خبری ،پرسشی یا تعجبی بودن جملات رابـــــه خواننده نشان می دهیم.                                                        

                                                         حسین آمد                   حسین آمد .(خبری) 

                                                                                       حسین آمد؟

 

                                                                                    حسین آمد!

 

 

 

                                                                                        

نکته 2-حرف ربط:کلمه ای که بین دو واژه یا دوجمله ارتباط برقرار می کند حرف ربط نامیده می شود.

کلمه ای که بین دو واژه ارتباط برقرار  می کند حرف ربط نامیده می شود.

حسن و حسین آمدند.          حسین آمد و رفت.  

      ربط                                      ربط

اگر حرف ربط فقط دو کلمه یا دو جمله را به یکدیگر ارتباط دهد به آن حرف ربط هم پایگی می گویند ،تکر حرف ربط بین دو جمله بیاید و یکی را وابسته ی دیگری کند به آنحرف ربط  وابستگی می گویند .

 

اگـر هوا خوب باشد بـــــــه مسافرت خواهیم رفت .   کتاب نخریدم چــــون پول نداشتم .   

حرف ربط وابستگی                                                                                                               ربط وابستگی

 

 

درس پانزدهم

نکته ی1-قرن وسال

گاهی برای صرفه جویی در به کار بردن سال از قرن استفاده می کنیم ،هر قرن معمولا ً صد سال است . برای تبد یل سال به قرن به روش زیر عمل می کنیم .

از سال 1 تا  سال  100قرن اول

از 101 تا  سال   200قرن دوم    و.................

نکته ی 2-  نشانه های اختصاری

برای بعضی از کلماتی که در نوشته تکرار می شوند گاهی از یک حرف برای کوتاه شدن استفاده می کنیم که به آ ن نشانه ی اختصاری می گویند .برای آنکه با حروف معمولی زبان فارسی اشتباه نشود بعداز هر کدام از آنها نقطه ای می گذاریم .

قرن چهاردهم   م .         ر.ک (رجوع کنید)

(درس 14)(ع)=علیه السلام ، (ص)= صلی الله علیه واله ،  (س)سلام الله علیها

درس شانزدهم:

نکته : واژه های ادبی وعادی  

بیشتر اوقات ما از امکانات زبان برای پیام رسانی استفاده می کنیم در این حالت واژه ها وجمله ها یی که به کار می بریم عادی هستند اما گاهی اوقات علاوه بر پیام رسانی ممکن است به زیبایی نیز توجه کنیم بنا براین از کلماتی استفاده می کنیم که ادبی هستند

خورشید آمد .(عادی)               مهر جان افروز آمد . (ادبی )

1-  دل آدمی باغچه ای پر از غنچه است که با نسیم محبت باز می شود .(ادبی ) 

2-  محبت دل را به مهمانی شکوفه ها می برد .(ادبی)

3-  صبح است ،آفتاب مثل تشتی از طلای گداخته در آسمان شعله ور شده است .(ادبی)

4-  من تو رادوست دارم .(عادی )

5-  من تو را همچون مسیحا دوست می دارم. (ادبی )

درس هفدهم:

نکته ی1- هما هنگی فعل ها در جمله های وابسته

جمله های وابسته به جمله هایی گفته می شودکه از نظر معنی به یکدیگر نیاز داشته باشند وچون بیش از یک فعل دارند به آن جمله مرکب می گویند .

در جمله های مرکب اگر فعلی تغییر کند به پیروی از آن فعل دیگر نیز تغییر خواهد کرد.

 

1-اگر با هواپیما پرواز کنید ،منظره های زیبایی می بینید .

2- اگر با هواپیما پرواز می کردید ، منظره های زیبایی می دیدید.

3- اگر با هواپیما پرواز کنید شاید منظره های زیبایی ببینید.

4- اگر با هواپیما پرواز کرده باشید شاید منتظره های زیبایی دیده باشید.

 

 

نکته 2-جمله های مجهول

مجهول به جمله ای می گوییم که فاعل آن به دلیلی حذف شده باشد ، در اینگونه جملات نها د به مفعول نسبت داده می شود .

سیـــمین  شیـــرینی را  تقســـیم کرد.(معلوم)        

فاعل       مفعول             فعل   

 

شیرینی تقسیم  شد.(مجهول)

 

برای مجهول کردن جمله پس از حذف فاعل و نشانه ی مفعولی تغییراتی را در فعل به وجود می اوریم.

 

درس هجدهم:

نکته ی 1- جمله ربطی توضیحی

گاهی در بین جمله های مرکب جمله ای برا ی توضیح ، تأکید ، دعا ، نفرین و....می آید

که جزء اصلی جمله مرکب نیست ومی توانیم آن را حذف کنیم .به این جمله ها ، جمله های معترضه یا جمله ی ربطی توضیحی می گویند.

  پیامبر- صلوات الله علیه – فرمود:طلل العلم فریضه

          جمله معترضه

قبل وبعد از این جمله ها از نشانه ی خط فاصله استفاده می کنیم .

 

  

دِی پیر می فروش که یادش بخیر

                            معترضه                   گفتا بنوش جام و غم دل ببر زیاد

 

نکته 2- فعل مجهول

در جمله های مجهول در فعل تغییراتی به وجود می آید ،برای مجهول کردن فعل ابتدا فعل اصلی را به صورت مفعولی در می آوریم وسپس از مصدرمعین  شدن فعلی می سازیم که زمانش همان زمان فعل اصلی در جمله معلوم   باشد.

فعل کمکی برای سوم شخص می آوریم .        حسین کتاب را آورد .(معلوم)

                                                             کتاب آورده شد.(مجهول )

اگر فعل مرکب باشد جزء اول آن را به هنگام مجهول کردن می توانیم حذف کنیم .

     مثال: بعد از امتحان کتابها پاره کرده می شوند .

            بعد از امتحان کتابها پاره می شوند .

 

درس نوزدهم: درس آزاد      

 

 

 

 

 

درس بیستم:

نکته ی 1- خلاصه نویسی

یکی از مهارتهای خوب که دانش آموزان باید در کلاسهای فارسی یاد بگیرند واز آن در درسهای دیگر هم استفاده کنند خلاصه نویسی است .در خلاصه نویسی نباید به صورت ذوقی ودلخواهی بعضی از مطالب اصلی را حذف کنیم بلکه لازم است چندین مرتبه متن اصلی را بخوانیم تا سخنان اصلی و غیر اصلی نویسنده را پیدا کنیم وزیر سخنان اصلی خط بکشیم و سپس با استفاده از مهارت نگارشی این قسمتهای پراکنده را به هم پیوند دهیم.

درس بیست و یکم:

نکته ی1- شکل کوتاه کلمات و واژه ها

کوتاه = کوته        کاه=  که           کوه=  که

نکته ی2- ...نشانه ی سه نقطه

از این نشانه زمانی استفاده می شود که بخشی ازیک سخن را بخــــــواهیم حذف کنیم و برای آنکه  امانت داری خودرا به خواننده نشان دهیم به جای آنچه حذف کرده ایم ازسه نقطه استفاده می کنیم .

 سعدی ،حافظ ، مولوی و... شاعران بزرگ ایرانند.

درس بیست و دوم:

نکته ی 1- حذف :

 گاهی در ضمن سخن گفتن برای جلوگیری از تکرار یا به فعا لیت انداختن ذهن خواننده و شنوده بخشهایی از جمله را حذف می کنیم این کار به دو صورت انجام می گیرد .اگر آنچه حذف می کنیم  قبلا ً در جمله وجود داشته باشد آن را حذف به قرینه ی لفظی

 می گوییم .

چه کسانی در خوابگاه نبودند؟    حسن و حسین (در خوابگاه نبودند ) قرینه ی لفظی

 

گاهی حذف به قرینه ی لفظی با تغییر شناسه همراه است .

    کجا می روید؟  خانه (می روم ) حذف به قرینه لفظی

اگر آنچه حذف می شود در جمله وجود نداشته باشد و پیدا کردن آن را با تو جه به معنی کلی جمله به خواننده یا شنونده واگذار می کنیم ، به آن حذف به قرینه ی معنوی می گویند .

    اول دفتر به نام ایزد دانا ( شروع می کنیم )حذف به قرینه  لفظی

نکته 2- واژه های دو شکلی

خورش = خورشت         بادمجان =  بادنجان     دکمه=  تکمه