وبلاگ تخصصی پایه ی چهارم دبستان

چرا از زمين آسمان آبي به نظر مي رسد؟

براي اين كه بفهميم چرا آسمان درطول روز آبي است اول بايد مفهوم نور را بفهميم. نوري كه در زمين است بيشتر از ستاره ما، خورشيد تأمين مي شود كه مانع از اين مي شود تا زمين كره خيلي تاريكي شود.

نور از مبدأ خورشيد با سرعت 186282 مايل در ثانيه در خلأ يا بي هوايي حركت مي كند. با اين سرعت نور خورشيد يك كمي بيش از هشت دقيقه طول مي كشد تا مسافت 100 ميليون مايلي را بپيمايد و به زمين برسد. موقعي كه نور به جو زمين برخورد مي كند سرعتش كند مي شود و به 186225 مايل در ثانيه مي رسد. نور ماه, نوري ست كه از خورشيد آمده و از سطح ماه به زمين منعكس شده. اين نور درست در سه ثانيه به ما مي رسد. اين نشان مي دهد كه چقدر نور سريع حركت مي كند.

نور سفيدي كه ما مي بينيم فقط بخش كوچكي از دسته پخش كننده تشعشع خورشيد, يعني طيف الكترومغناطيسي ست. همه تشعشع الكترومغناطيسي شامل انرژي نوراني قابل رؤيتي ست كه به صورت موج سفر مي كند. هر نوع از موج, يك طول موج بي همتا و فركانسي دارد.

با استفاده از يك منشور، نور قابل رؤيت مي تواند به رنگين كماني از شش رنگ تجزيه شود. نور خورشيد از همه رنگ هاي رنگين كمان يعني قرمز، نارنجي ، زرد، سبز، آبي، و بنفش تشكيل شده. مولكول هاي گاز موجود در جو، با نور خورشيد, پيش از اين كه به چشمان ما برسد واكنش انجام مي دهند وشش رنگ را به وجود مي آورند. اين شش رنگ عبارتند از: قرمز، نارنجي، زرد، سبز، آبي و بنفش. هر رنگ در طيف قابل مشاهده، طول موج و فركانس خودش را دارد. قرمز طولاني ترين طول موج و پايين ترين فركانس را دارد و بنفش كوتاه ترين طول موج و بالاترين فركانس را دارد.

هنگامي كه نور وارد جو مي شود، معمولاً به خاطر وجود مولكول هاي هوا و افشانه ها و ذرات ريز گرد و غبار و بخار آب در همه جهات پخش مي شود. آنهايي كه طول موج كوتاه تري دارند, بيشتر پراكنده و پخش وپلا مي شوند. براي همين نور آبي كه طول موج كوتاه تري دارد, ده برابر بيشتر از نور قرمز پراكنده مي شود. اگرچه رنگ بنفش نسبت به رنگ آبي طول موج كوتاه تري دارد, اما چون چشمان ما نسبت به رنگ بنفش تحريك پذير و حساس نيست، آسمان به نظرمان آبي مي رسد. موقعي كه در نهايت نور به چشمان ما مي رسد نور آبي در سراسر آسمان پخش شده است و به همين دليل آسمان به نظر آبي مي رسد.

چرا رنگ خورشيد هنگام طلوع وغروب قرمز مي شود؟

در ابتداي صبح يا آخر بعد از ظهر, نور بايد در يك فاصله بيشتر و از ميان بخش ضخيم تر جو عبور كند. هنگامي كه خورشيد در افق پايين تر مي آيد, يعني نزديك به طلوع و غروب خورشيد, جو ضخيم تر است (ذرات بيشتري دارد). در اين شرايط كه نور بايد مسافت بيشتري را بپيمايد و جاذبه هم بيشتر است، نور آبي خيلي بيشتر پخش مي شود. اما رنگ هاي ديگر يعني حتي سبز و زرد و نارنجي هم پخش مي شوند و در نتيجه قرمز باقي مي ماند. در نتيجه غروب و طلوع خورشيد كاملاً قرمز به نظر مي آيد. وقتي به خاطر آتش هاي جنگل، انفجارهاي آتشفشاني، توفان هاي بياباني يا آلودگي هاي ديگر ذرات جو افزايش مي يابند, غروب و طلوع خورشيد حتي قرمز درخشان تري از حد معمولي پيدا مي كند.

بعضي وقت ها آسمان كاملاً همان زمينه آبي را ندارد. در زمان هايي, نزديك به افق ‌آبي روشن تري دارد و تقريباً سفيد است. انعكاس نور از زمين بخشي از دلايلي ست كه اين اتفاق رخ مي دهد. موقعي كه شما نزديك قله كوه هستيد آسمان رنگ كدرتر و تاريك تري دارد. وقتي فضانوردان فضاپيمايشان به آسمان پرتاب مي شود از پنجره كه به بيرون نگاه مي كنند آسمان را تاريك تر مي بينند.