علت زرد شدن برگ درختان در پائیز
برگها كارخانههاي طبيعي توليد غذا هستند. گياه آب را از زمين و گاز دي اكسيد كربن را از هوا ميگيرد و با استفاده از نور خورشيد، طي فرآيند فتوسنتز آب و دياكسيد كربن را به گلوكز تبديل ميكند. گياه از اين ماده به عنوان منبع انرژي براي رشد استفاده ميكند. با پايان تابستان و آغاز پاييز كه روزها كوتاه و كوتاه تر ميشوند اين پيام به درختان داده ميشود كه بايد براي زمستان آماده شوند. در طول زمستان نور و آب كافي براي فتوسنتز وجود ندارد. برگها كارخانه غذاسازي را متوقف ميكنند و گياه از غذايي كه برگها در طول تابستان ذخيره كرده اند استفاده ميكند. كلروفيل سبز برگها ناپديد ميشود و با از بين رفتن رنگ سبز، رنگ زرد و نارنجي پديدار ميشود. مقدار كمي از اين رنگها هميشه در برگ وجود دارد اما در تابستان به دليل اينكه با كلروفيل سبز پوشانده شدهاند ديده نميشوند. علت رنگ نارنجي ماده رنگي كاروتن است و رنگدانه زانتوفيل علت رنگ زرد در برگ درختان است. اينها رنگدانههايي هستند كه در بيشتر گلها و غذاهايي مانند هويج و موز و زرده تخم مرغ وجود دارند. ما بهطور دقيق نقش آنها را در گياه نميدانيم اما دانشمندان تصور ميكنند اين تركيبات در فتوسنتز نقش داشته باشند. رنگ قهوهاي برگ درختان هم به علت وجود ماده تانين است. ماده تندي كه از مواد زايد توليد ميشود. تركيب متفاوت اين رنگدانهها رنگهاي زيبا و متنوعي را به وجود ميآورد و موجب ميشود ما از رنگهاي زيباي درختان در پاييز لذت ببريم. درختان هميشه سبز كه برگهايشان در طول زمستان هم سبز رنگ است برگهاي ويژهاي دارند كه نسبت به سرما و كاهش رطوبت مقاوم هستند. برخي از اين گياهان مانند كاج برگهاي سوزني دارند. برخي ديگر برگهاي پهن و محكم با سطح روغني دارند. در روزهاي خيلي سرد و خشك اين برگها براي محافظت خودشان از سرما جمع ميشوند. گياهان هميشه سبز در طول زمستان به تناسب آبي كه دريافت ميكنند فتوسنتز انجام ميدهند اما در دماي كمتر اين روند كندتر ميشود. برگ برخي درختان هم در پاييز قرمز و ارغواني ميشود. رنگ قرمز روشن و ارغواني درختان به دليل وجود ماده رنگي آنتوسيانين است. آنتوسيانين يك آنتي اكسيدان قوي در گياهان و ميوههايي مانند سيب قرمز، لبو، انگور بنفش و گلهاي بنفشه و سنبل است. در برخي گياهان اين ماده در پاييز در اثر متوقف شدن گلوكز ايجاد ميشود اما چرا زماني كه گياه انرژي صرف ميكند تا اين ماده قرمز رنگ را توليد كند زمان افتادن برگ فرا ميرسد؟ برخي دانشمندان ميگويند آنتوسيانين به درخت كمك ميكند برگ را مدت بيشتري روي شاخه نگه دارد. اين ماده رنگي برگ را در برابر نور خورشيد محافظت ميكند و دماي انجمادش را پايين ميآورد تا برگ را از يخ زدگي و انجماد محافظت كند. در نتيجه برگ بيشتر روي شاخه ميماند و پيش از اينكه از شاخه بيفتد قند، نيتروژن و مواد غذايي بيشتري در اختيار گياه قرار ميدهد. وقتي برگ پوسيده ميشود آنتوسيانين به قسمتهاي پاييني گياه نفوذ ميكند تا در طول زمستان و تا فرارسيدن بهار از ساير بخشهاي گياه محافظت كند.
ماده اي شيميايي به نام كلروفيل در فرآيند فتوستنز نقش دارد. كلروفيل سبز رنگ است و در واقع علت سبزي برگ درختان هم وجود همين ماده است.
من یک معلمم.